Turşu, ənənəvi mətbəximizin ayrılmaz ləzzətlərindən biridir. Lakin turşu hazırlayarkən müəyyən çətinliklərlə qarşılaşmaq mümkündür. Turşunun əzilməsi, yumşalması və ya istədiyiniz o xırt-xırt quruluğa çatmaması ən çox rast gəlinən problemlərdəndir.
Bizim.Media xəbər verir ki, turşunun əzilməsinin qarşısını almaq üçün diqqət yetirilməli olan vacib məqamlar və təbii üsullar mövcuddur.
Turşu hazırlayarkən istifadə olunan tərəvəzlərin təzə və diri olması olduqca vacibdir. Tərəvəzlər nə qədər təzə olsa, turşunuz da o qədər xırçıldayan olar.
Məsələn, xiyar turşusu hazırlayırsınızsa, nazik qabıqlı və bərk xiyarları seçin. Əgər tərəvəzlər çox yumşaqdırsa, turşunuz da çox güman ki, yumşaq olacaq. Buna görə də turşu hazırlamazdan əvvəl tərəvəzlərin sərtliyini mütləq yoxlayın.
2-3 xörək qaşığı qaya duzu
Turşunun həm dadı, həm də quruluşu üçün düzgün duz nisbətini təyin etmək önəmlidir. Adətən 1 litr suya 2-3 xörək qaşığı qaya duzu əlavə etmək ideal sayılır. Duzun az olması turşunun əzilməsinə səbəb ola bilər. Turşu hazırlayarkən yodlu duz əvəzinə qaya duzundan istifadə etmək, tərəvəzlərin bərk qalmasına kömək edir. Qaya duzu həmçinin turşunun fermentasiya prosesinə də müsbət təsir göstərir.
Sirkəli və duzlu su qarışığı
Turşu hazırlayarkən istifadə olunan sirkə həm dadı artırır, həm də turşunun sərt qalmasına kömək edir. Xüsusilə üzüm sirkəsi və ya alma sirkəsi tövsiyə olunur. Sirkəli su, turşunun yumşalmasının qarşısını alaraq kütür-kütür qalmasına şərait yaradır.
Turşu hazırlayarkən su, sirkə və duz nisbətini düzgün şəkildə tənzimləmək vacibdir. Həddindən artıq sirkə, turşunu çox turş edə bilər – buna görə də düzgün balansı tapmaq üçün təcrübə lazımdır. Bəzi tərəvəzləri turşu hazırlamazdan əvvəl bir neçə saat duzlu suda gözlətmək onların sərtliyini artırır.
Bu üsul xüsusilə xiyar kimi tərəvəzlərdə çox effektivdir. Turşuluq tərəvəzləri turşuya qoymamışdan əvvəl qısa müddətə buzlu suya batırmaq, onların diri qalmasına və turşunun kütür-kütür olmasına kömək edir.
Turşu hazırlayarkən istifadə olunan qabların növü də əhəmiyyətlidir. Şüşə və ya keramika qablar turşunun sağlam şəkildə fermentasiyasını təmin edir və turşunun quruluşunu qoruyur. Plastik qablar isə turşunun yumşalmasına səbəb ola bilər.
Turşunun əzilməməsi üçün istifadə olunan bankaların qapaqları möhkəm bağlanmalıdır. Hava ilə təmas turşunun əzilməsinə və yumşalmasına gətirib çıxara bilər.
Limon duzu
Turşuya az miqdarda limon duzu əlavə etmək onun sərt qalmasına kömək edə bilər. Limon duzu, turşunun turşuluq balansını qoruyaraq quruluşunu yaxşılaşdırır. Bəzi ənənəvi üsullarda turşunun üzərinə bir neçə üzüm yarpağı və ya albalı yarpağı qoyulur. Bu yarpaqlar, turşunun bərk qalmasına kömək edən təbii üsullardandır.
Turşunu sərin və qaranlıq bir yerdə saxlamaq, fermentasiya prosesini nəzarətdə saxlayır və turşunun quruluşunu qoruyur. Turşunun günəş işığına məruz qalması, onun yumşalmasına və əzilməsinə səbəb ola bilər. Turşu otaq temperaturunda və ya daha sərin şəraitdə saxlanmalıdır. Çox yüksək istiliklər turşunun tez yumşalmasına gətirib çıxarır.
Bir parça əlavə edin
Turşunun xırçıldayan olması və əzilməməsi üçün təzə və keyfiyyətli məhsullar istifadə etmək, doğru duz və sirkə nisbətini təyin etmək, tərəvəzləri öncədən hazırlamaq və uyğun saxlama şəraitinə diqqət etmək vacibdir. Bundan əlavə, təbii üsullarla, məsələn, limon duzu və ya üzüm yarpağı kimi əlavə maddələrlə turşunun quruluşunu qoruya və daha ləzzətli turşular hazırlaya bilərsiniz. Bu ipuçları ilə turşularınız uzun müddət diri qalacaq və ənənəvi ləzzətini saxlayacaq.
Ev şəraitində öz turşunuzu hazırlamaq, ənənəvi mətbəxin dadını yaşamağın əla bir yoludur. Öz turşunuzu hazırlamaq həm iqtisadi, həm də sağlam bir seçimdir. Budur klassik bir tərəvəz turşusu resepti və mərhələli hazırlanma qaydası:
Tərkibi
1 kiloqram xiyar (kornişon xiyar daha uyğundur)
1 baş sarımsaq (dişlərə ayrılıb qabığı soyulmuş)
1 ədəd kök (halqavari doğranmış)
1 ədəd qırmızı bibər (doğranmış)
1 dəstə təzə şüyüd
1 stəkan üzüm sirkəsi
3 xörək qaşığı qaya duzu
1 xörək qaşığı limon duzu
5-6 ədəd noxud
1 litr içməli su
5-6 ədəd üzüm yarpağı (istəyə görə)
Şüşə banka (1 litrlik)
Hazırlanması
Xiyarları yaxşıca yuyun və uclarını kəsin. Əgər çox böyüksə, ortadan iki yerə bölə bilərsiniz. Kökü nazik dilimlərə doğrayın. Qırmızı bibəri kiçik hissələrə doğrayın. Sarımsağın qabığını soyun və dişlərə ayırın. Şüyüdü yuyub qurulayın.
Bankanın altına 5-6 noxud və bir neçə diş sarımsaq əlavə edin. Bu, turşunun fermentasiyasına kömək edəcək. Bir az da şüyüd əlavə edin. Xiyarları, kökü, qırmızı bibəri və qalan sarımsaqları bankaya sıx şəkildə yerləşdirin. Aralarına şüyüd əlavə edin. Ayrı bir qabda 1 litr suyu, üzüm sirkəsini, qaya duzunu və limon duzunu qarışdırın. Duzlar tam həll olana qədər qarışdırın.
Hazırladığınız turşu suyunu bankaya tökün və tərəvəzləri tamamilə örtün. Əgər üzüm yarpağı istifadə edirsinizsə, üzərinə 3-4 ədəd yarpaq yerləşdirin. Bu, tərəvəzlərin üzə çıxmasının və yumşalmasının qarşısını alacaq. Qapağı möhkəm bağlayın.
Hava girmədiyindən əmin olun. Bankanı sərin və qaranlıq bir yerdə saxlayın. Otaq temperaturunda 2-3 həftə ərzində fermentasiya baş verəcək. Ara-sıra qapağı azca açaraq yığılan qazı çıxara bilərsiniz. Fermentasiya başa çatdıqdan sonra turşunuz kütür-kütür və istifadəyə hazır olacaq. Soyuducuda saxlayaraq uzun müddət təzə qalmasını təmin edə bilərsiniz. (lent.az)
Bizim.Media
