xa0
Bir insanın müxtəlif xa0toplumlarda dəyərli bir insan kimi qəbul edilməsi, məhz mənəvi kimliyi ilə bağlıdır. Yəni, əlbəttə ki, bir müddət maddi kriteriyalarınla qəbul edilə bilərsən. Amma cəmiyyətdə uzunmüddətli, köklü mövqeni daha çox mənəvi kimliyinlə qazana bilərsən. Tarixə də nəzər salsaq, görərik ki, insanların qəlbinə yol tapan kimsələr daha çox sahib olduğu dəyərlərə sahib çıxmağı ilə bunu bacarıb.
xa0
Amma bu gün insanlar daha çox maddi kimliklərinin qorunması istiqamətində səy edirlər. Televiziyada, sosial şəbəkələrdə və digər təbliğat vasitələrində təbliğ edilən şəxslər, insanlarda bu istiqamətə meyil yaradır. İnsanlar maddi xəstəliklərin qayğısına qalırlar, üst geyimlərinin səliqəli olmasına diqqət edirlər, maddi dünyasını təmin edən insalarla daha çox ünsiyyət saxlayırlar. Məqsədimiz bunların pis olmasını demək deyil və bunların da mühümlüyü mübahisəsiz qəbul edilməlidir. Amma insanların mənəvi kimliklərinə tamamilə etinasız yanaşması – normal sayıla bilməz.
xa0
Sağlamlığı təhlükə altında olduqda, insan həkimin məsləhət gördüyü pəhrizə çətin də olsa, əməl edir. Amma mənəvi xəstəliyi olanlar heç bir mənəvi pəhrizə riayət etməzlər. Bu gün bu cür xəstəliklərdən və çox az bəhs edilən bir xəstəlikdən yazaçağıq.
xa0
Mənəvi rüşvət – bu gün ən geniş yayılmış bir xəstəlikdir. Təbii ki, bu adla tez-tez rastlaşmırıq. Çünki, mənəvi rüşvət mövzusu zaman-zaman fərqli formada zahir olur. Mənəvi rüşvət – yaltaqlanmaq, yersiz tərif kimi formalarda zahir olur. Bu xəstəliyin çətinliyi ondadır ki, xəstəliyin daşıyıcısı qarşı tərəfə də ağır xəsarətlər vura bilir.
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur:xa0“Nə zaman qardaşının üzünə onu tərifləsən, sanki boğazına ox sancmısan”.
Belə ki, qeybət adətən gizlində və qarşı tərəfin xəbəri olmadan edilir. Çünki, qarşı tərəf bu mövzudan xəbər tutduqda narahat olur. Bu da qeybətin qarşısında az da olsa, müəyyən sədlər yaradır. Amma mənəvi rüşvət elə mərəzdir ki, qarşı tərəfin özündə belə, həzz yaradır.
Mənəvi rüşvət elə ciddi fəsadlara səbəb ola bilir ki, hətta bir çox cəmiyyətlərin izzətini yerlə bir edir. İmam Əli (ə) buyurur:xa0“Yaltaqlıqdan çəkin ki, imanın sifətlərindən deyildir”.
Bir toplumda ki, izzət anlayışı hər hansı səbəbə görə ikinci plana keçərsə, o toplumun itirdiyi qazandığından lap çox olar.
xa0
Nəfsini islah etmək istəyən hər bir kəs yersiz tərif edənlər üçün şərait yaratmamalıdır. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur:xa0“Tərifləyənlərin üzünə torpaq tökün”.
xa0
Bəzilərinin zülmünün artmasının səbəblərindən biri – məhz tabeçiliyində olanlar tərəfindən təriflənməyi olur. Rəsulallah (s) buyururxa0“Nə zaman pis əməl sahibi təriflənər, ərş titrəyər, Allah qəzəbə gələr”.
xa0
İmam Əli (ə) iman sahiblərinin tərifləndiyi vaxt öz tarazlığını qorumaq üçün bir resept qeyd edib. Həzrət (ə) “Həmmam” xütbəsində buyurur: “Onlardan biri tərifləndiyi zaman, onun barəsində söylənilənlərdən qorxuya düşər və deyər: “Mən özümü başqalarından yaxşı tanıyıram. Allahım məni özümdən də yaxşı tanıyır!””.
O, deyər: “İlahi, məni onların mənə nisbət verdikləri günahlara görə cəzalandırma! Məni barəmdə güman etdikləri yaxşılıqlardan da üstününə daxil et və onların bilmədikləri günahlarımı bağışla!”.
xa0
Allah hər bir kəsə izztəli həyat nəsib etsin.
xa0
Mətləb Həmzəli, “Dəyərlər”.
