Son illər Azərbaycanda soyğunçuluq cinayətlərinin sayı sürətlə artmaqdadır. Bugünlərdə DİN-nin rəsmi açıqlamasında da ötən illə müqayisədə bu il soyğunçuluğun 7% artdığı ilə bağlı konkret statistika yer alıb ki, bu da ciddi narahatlıqla qarşılanmaqdadır.
Maraqlıdır,
soyğunçuluq cinayətlərinin artmasının insanların sosial vəziyyəti, maddi təminat
səviyyəsi ilə bağlılığı varmı? İnsanın cinayətkara çevrilməsi hansı psixoloji
amillərlə bağlıdır? Ümumiyyətlə, bir insanı cinayətkara çevirən nədir?
Bununla
bağlı Moderator.az saytı və "Hürriyyət" qəzetinə açıqlama verən Pozitiv
Psixoloji Mərkəzin rəhbəri, praktik psixoloq Arzu Müzəffərova hesab edir ki, əslində
hər bir insan potensial cinayətkardır. Lakin ruh və xarakter etibari ilə cinayətkar
olmaq tamamilə fərqli bir şeydir:
“Həyatda
yaşamaq kimin üçünsə asan, kimin üçünsə çox çətin olur. İnsanları
ayıran iki fərq var - uğur qazananlar və uğursuzlar. Dünyaya gəlişimizdən hər
bir insan yaşadığı travmalarla böyüyür. Hər kəs bunu təsdiq edə bilər. Bəs niyə
bu aldığımız travmalar ya bizi uçuruma, ya da uğura aparır? Demək, hər şey
verdiyimiz qərara çox bağlıdır.
Uğur qazananlar həyatda öz güvəni yuksək, həyata
bağlı, gələcəyini gözəl görmək istəyənlərdir. Uğursuzluğu isə özgüvəni aşağı,
pessimist, çətinliklərə dözümü olmayanlardı.
İnsan oğlu dünyaya sevgiylə göz açır. Ana
sevgisiylə böyüyür . Özümüz dərk etdikdə isə həyatda baş verənlərə diqqətlə
baxsaq, nə olub bitdiyini görsək, ən azından cətinliklərə
immuntetimiz olar .
İnsan həyatda başına nə gələcəyini bilmir.
Ölümü görə - görə , bilə-bilə yaşayırıq. Hər an hər hansı bir situasiyayla
rastlaşırıq. Bu situasiyalara cinayət də daxildir. Cinayətkar insan
həyatında ən ağır həyat tərzini yaşayır. Cinayəti
hər bir insan törədə bilər. Hər an düşdüyün situasiyada bu hallara rast gələ
bilərsən. Amma həqiqətən cinayətkar olmaq -
bu tam başqa mövzudur”x9d.
A.Müzəffərovanın qənaətincə, hər bir cinayətkarın
öz hekayəsi olduğu kimi, hər insanı cinayətə sövq edən səbəblər də fərqlidir:
“Hər
bir cinayətkarın fərqli - fərqli hekayəsi var. Buna yaşadığı
çətinliklər, qəsdən xəsarət, paxıllıq, düşmənçilik və.s . kimi hallar daxildir.
Cinayətkar özünü
mudafiə etməklə də ola bilərsən. Hər bir
insanın öz doğruları var. Cinayət törətdikdə isə son qərarı hakim verir. Bu isə
bir həyat boyu etdiyin əməllərə verilən cəza olur. Cinayət
törətmək yüngül, ağır olsa da, cinayəti tötədən
insanın həyatında elə iz buraxır ki, bunu onların gözlərində görmək olur.
Peşimanam kəliməsi isə onlarin həyatina damğa olur. Çünki
peşmançılıq duyğusu qədər ağır duyğu yoxdur .
Hər dəfə yada düşür, əldən isə heç bir şey gəlmir. Peşmançılıq hər zaman səni
izləyir. Bu isə dəhşətdir”x9d.
Seymur Əliyev