Azərbaycanda xeyli sayda evlərin sənədi yoxdur. Bu mövzu Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin iclasında yenidən müzakirə olunub. Məsələyə toxunan deputat Arzuxan Əlizadə təkcə Bakıda 500 mindən çox sənədsiz evin olduğunu deyib. O, bildirib ki, bu tip evlər həm də sığortalana bilmir. Bu da vətəndaşlara problem yaradır.
Bildiyimiz kimi, sənədsiz evlərin qeydiyyata alınması və amnistiya olunması ilə bağlı müxtəlif addımların atılması gündəmdədir. İlkin addım kimi həmin tikililərin təyin olunaraq qeydiyyata alınması nəzərdə tutulub. Bu məqsədlə yeni elektron portalın vətəndaşların istifadəsinə veriləcəyi qeyd olunmuşdu.
Lakin görünən odur ki, hələki problem həllini tapmayıb.
Məsələ barədə Bizim.Media-ya danışan əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Azadov deyib ki, bu əmlaklar çox müxtəlif kateqoriyalıdır, son yüz ilin müxtəlif vaxtlarında ərsəyə gəliblər:
“Bəzi əmlakların ilkin sənədlərinin qeydiyyata alınması ilə bağlı bir əsas var, sadəcə, onun təkmilləşməsi lazımdır. Ümumiyyətlə, heç bir sənədi olmayan əmlakın leqallaşması və gələcəkdə amnistiya məsələləri qanunlarda ciddi dəyişikliklərin aparılmasına səbəb yaradır. Ciddi dəyişikliklər olmalıdır, çünki bunun üçün normativ yoxdur. Sənəd dedikdə hər hansı bir arayış, sərəncam və digər hüquqi əsaslı sənəd ola bilər. Ona görə ki, son yüz il ərzində müxtəlif qurumlar tərəfindən vətəndaşa müxtəlif sənədlər verilib. Böyük həcmini bələdiyyə sənədləri təşkil edir. Bəziləri keçərlidir, bəziləri isə keçərli deyil”.
Ekspert bildirib ki, bu böyük prosesdir və tədricən aparılmalıdır:
“Ölkə başçısının 2015-ci ildə imzaladığı “Daşınmaz əmlakın qeydiyyatının yaxşılaşdıırlması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Fərmana əsasən, Daşınmaz Əmlak Dövlət Reyestrinin Xidməti müəyyən olunmuşdu və daşınmaz əmlakları qeydiyyata ala bilər. Mənim fikrimcə, hazırkı vəziyyətdə qanunvericilik həmin siyahını genişləndirməyə yalnız yol verir, bunun üçün hüquqi əsas yaranır. Bununla bağlı 2022-ci ildə yenə də əlavələr olmuşdu.
O ki qaldı ölkədə olan təxmini rəqəmlərə görə, 700-800 min leqallaşmayan əmlakların dövlət qeydiyyatına alınması, onların sənədləşmə prosesi, amnistisiyası məsələsinə, bu, çox böyük prosesdir və tədricən aparılmalıdır. Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti Ədliyyə Nazirliyi ilə birgə iki il öncə bir portal yaratmaq niyyətində idilər ki, gələcəkdə bu portaldan bütün daşınmaz əmlak əməliyyatlarını həyata keçirə bilsinlər. İki il üstündən keçib amma hələ də irəliləyiş yoxdur”.
O, vurğulayıb ki, qanunla icazə verilməyən yerlərdə tikilən əmlakların leqallaşması mümkün olmayacaq:
“Yəni dəmir yol xətlərinə 60 metrdən yaxın, su höfzələrinə, magistral yollara, kommunikasiya xətlərinin altında və üstündə olan evlər birmənalı olaraq leqallaşmayacaq”.
Günay Şahmar, Bizim.Media